Dişler herhangi bir sebepten kaybedildiğinde çiğneme ve konuşma fonksiyonları olumsuz etkilenir. Ayrıca hastalarda estetik kaygı ortaya çıkar. Bu sıkıntıları gidermek amacıyla yapılan kişiye özel hazırlanan materyallere protez denir. Hastaya ihtiyacı doğrultusunda yapılan protezler ile dudak- yanak desteği, konuşma ve çiğneme fonksiyonu, estetik görünüm tekrar kazandırılır.
HAREKETLİ PROTEZLER
Tam dişsiz veya kısmi dişsiz hastalarda uygulanan takılıp çıkartılabilen protezlerdir.
Total Protez: Tam dişsizlik durumunda yapılan protezlerdir.
Bölümlü Protez: Kısmi dişsizlik durumunda yapılan protezlerdir.
Hareketli protez kullanılırken karşılaşılabilecek problemler;
- 1-Alışma süreci: İlk defa protez kullanacak hastalar için zorlu bir süreçtir. Özellikle tam dişsiz hastalarda protezin hiç hareket etmeden ağızda durması mümkün değildir. Zaman içerisinde dil, dudak ve yanak kasları protezi ağız içerisinde tutmayı öğrenecektir. Protezlerin yumuşak dokulara oturması ve fonksiyon sırasında hareket etmesi sonucu ne kadar iyi yapılmış olursa olsun ağız içerisinde vuruklar oluşabilir. Diş hekiminize kontrole gitmeniz durumunda hekiminiz bu sıkıntınızı giderecektir. Protezler ne kadar ince yapılırsa yapılsın size kaba gelecektir. İlk günlerde yutkunmak ve konuşmakta güçlük çekebilirsiniz, bu geçici bir durumdur.
- 2-Yemek Yeme: Protezi yeni kullanmaya başladığınız günlerde yumuşak gıdalarla beslenmelisiniz. Lokmaları küçük parçalar halinde arka dişlerinizin üzerine yerleştirmeli ve çenenizin iki tarafını kullanmalısınız. Bu çiğneme şekline zamanla alışacaksınız. Protezi kullanmaya alışana kadar sert ve çiğnenmesi zor gıdalar tüketmeyiniz. Tam protezlerde ön dişlerle kesinlikle ısırma yapmayınız. Başlangıçta dudak ve yanak ısırmaları olabilir. Protezlerinizle doğal dişleriniz kadar kuvvetli çiğneme yapamazsınız. Kahve, çay, sigara ve asitli içecekler protezde renk değişimine, yapışkan gıdalar protezin yerinden çıkmasına, çok sert besinler protezin kırılmasına sebep olabilir.
- 3-Konuşma: Protez ağza takıldığında tükürük salgısı artar ve dil, dudak, yanak gibi organlar proteze hemen alışamaz. Bu yüzden başlangıçta konuşmada değişiklik olabilir. Yüksek sesle okuma çalışması yapmak bu sıkıntılarınızın geçmesini hızlandırır. Başlangıçta gülerken, öksürürken proteziniz yerinden oynayabilir. Bu durumda yavaşça dişlerinizi sıkıp yutkununuz.
- 4-Protezin Bakımı: Her yemekten sonra protezinizin iç ve dış yüzeylerini protez fırçası veya diş fırçası ile temizlemelisiniz. Protezi temizledikten sonra ağız içerisindeki dişsiz alanları ve varsa mevcut dişlerinizi de mutlaka fırçalayınız. Protezinizi temizlemek için kesinlikle çamaşır suyu vb. maddeler kullanmayınız ve protezlerinizi sıcak su içerisine koymayınız. Protezlerinizin temizliği için protez temizleme tabletleri kullanabilirsiniz. Ağızda mevcut dişlerin çürümesini engellemek için bölümlü protezin kroşelerinin (kancalarının) temizliği oldukça önemlidir.
Protezi kullanmaya başladıktan sonra ağız dokularınızın dinlenmesi için geceleri protezinizi çıkartınız ve mutlaka su dolu bir kap içerisinde muhafaza ediniz.
SABİT PROTEZLER
Kron: Çürük, kırık veya başka bir nedenle aşırı madde kaybına uğramış bir dişin küçültülüp, diş dokusuna ve diş rengine benzer malzemeler kullanılarak kaplanmasıdır.
Köprü: Bir veya daha fazla diş eksikliğinde komşu dişlerin küçültülüp dişsiz boşlukların diş dokusuna ve diş rengine benzer malzemeler ile doldurulması işlemidir.
*Kron ve köprüler dişlere yapıştırılır ve hasta tarafından çıkarılamaz.
Sabit protez takıldıktan sonra;
- 2 saat bir şey yiyip içmeyiniz.
- Ağzınızı su ile çalkalamayınız.
- Dişlerinizi ve protezinizi düzenli fırçalayınız.
- Köprü altlarını bu bölgeler için özel olarak üretilmiş diş ipleri ile temizleyiniz.
- Protez takıldıktan sonra yaklaşık bir ay sıcak-soğuk hassasiyeti olabilir.